Sprzedaż samochodu używanego – jak zabezpieczyć interesy sprzedawcy ?

Decydując się na sprzedaż samochodu używanego należy pamiętać, iż przepisy Kodeksu Cywilnego przede wszystkim zabezpieczają interesy kupującego i chociaż zasady doświadczenia życiowego oraz logicznego rozumowania podpowiadają nam, że potencjalny kupujący decydując się na zakup samochodu używanego, często kilkunastoletniego, z dużym przebiegiem oraz za cenę adekwatną do jego stanu technicznego, winien mieć przynajmniej świadomość tego, że w samochodzie mogą lada moment ujawnić się mniejsze lub większe wady fizyczne i konieczność poczynienia pewnych nakładów finansowych oraz wykonania niezbędnych napraw, to nie uchroni nas to przed odpowiedzialnością z tytułu rękojmi.

Jeżeli bowiem po zawarciu umowy sprzedaży i wydaniu samochodu okaże się, że pojazd będący przedmiotem zawartej umowy jest wadliwy, to kupujący może skorzystać rękojmi. Zgodnie z treścią art. 556 k.c. sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę fizyczną lub prawną.

Wada fizyczna polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. W szczególności rzecz sprzedana jest niezgodna z umową, jeżeli:

nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia;

nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór,

nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia;

została kupującemu wydana w stanie niezupełnym.

Odpowiedzialność sprzedawcy względem kupującego z tytułu rękojmi za wady fizyczne obejmuje również samochód używany i co do zasady trwa przez 2 lata od daty jego wydania kupującemu.

Warto przy tym wskazać, że jeżeli kupującym jest konsument, a wada fizyczna została stwierdzona przed upływem roku od dnia wydania rzeczy sprzedanej, domniemywa się, że wada lub jej przyczyna istniała w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego.

Dobra wiadomość jest jednak taka, że sprzedawca ma możliwość zabezpieczenia swoich interesów i uniknięcia ewentualnej odpowiedzialności względem kupującego za wady fizyczne pojazdu a kluczem do tego jest odpowiednio przygotowana i skonstruowana umowa.

Przede wszystkim to w interesie sprzedawcy jest, aby umowa sprzedaży samochodu używanego w sposób możliwie najbardziej precyzyjny i szczegółowy odzwierciedlała stan techniczny pojazdu. Za niewystarczające należy uznać wskazanie w umowie jedynie przebiegu pojazdu, koloru nadwozia czy daty jego produkcji.

Dobrze przygotowana umowa powinna zawierać informacje o wszelkich wadach pojazdu, nawet tych z pozoru najdrobniejszych i nieistotnych oraz informacje o wcześniejszych kolizjach i naprawach, tak aby z treści umowy jednoznacznie wynikało, że kupujący decydując się na zawarcie umowy miał świadomość stanu technicznego pojazdu i jego ewentualnych wad czy też konieczności wykonania niezbędnych napraw i poniesienia pewnych nakładów finansowych.

W wielu umowach, które możemy pobrać z internetu pojawia się zapis mówiąc o tym, że kupujący zapoznał się ze stanem technicznym pojazdu i nie zgłasza żadnych zastrzeżeń, jednak w orzecznictwie sądów powszechnych wielokrotnie już podkreślano, że tego typu zapis jako zbyt ogólnikowy i mało precyzyjny nie może skutkować zwolnieniem sprzedawcy z odpowiedzialności za ujawnione w przyszłości wady fizyczne pojazdu.

Przepisy Kodeksu Cywilnego pozawalają również na ograniczenie, a nawet wyłącznie odpowiedzialności sprzedawcy względem kupującego z tytułu rękojmi, jednak, aby to uczynić w umowie należy zawrzeć stosowne postanowienia w tym zakresie. Należy pamiętać jednak o tym, iż jeżeli kupującym jest konsument, ograniczenie lub wyłączenie odpowiedzialności z tytułu rękojmi jest dopuszczalne tylko w przypadkach określonych w przepisach szczególnych. Wyłączenie lub ograniczenie odpowiedzialności z tytułu rękojmi jest także bezskuteczne, jeżeli sprzedawca zataił podstępnie wadę przed kupującym.

Ograniczenie lub wyłączenie odpowiedzialności sprzedawcy względem kupującego z tytułu rękojmi możliwe jest w transakcjach pomiędzy osobami fizycznymi, przedsiębiorcami oraz w sytuacji kiedy to sprzedawcą jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej a kupującym przedsiębiorca.