Zatrzymanie prawa jazdy za niepłacenie alimentów

Z danych szacunkowych wynika, iż na chwilę obecną prawie milion dzieci w Polsce nie otrzymuje od swoich rodziców renty alimentacyjnej i to pomimo wydania przez sąd prawomocnego orzeczenia o obowiązku alimentacyjnym.

Do powodów takiego stanu rzeczy zaliczamy nie tylko bezskuteczność prowadzonego postępowania egzekucyjnego – o ile takowe zostanie w ogóle wszczęte przez osobę uprawnioną, często wobec ukrywania dochodów przez osobę zobowiązaną, ale także m.in. niespełnianie restrykcyjnych kryteriów otrzymania pomocy z Funduszu Alimentacyjnego czy względy natury moralnej i po prostu zwykła chęć niezaogniania konfliktu pomiędzy rodzicami oraz nie szkodzenia osobie zobowiązanej.

Państwo polskie nie jest wobec problemu niealimentacji obojętne i z tego też względu chociażby w 2017 r. doszło do znaczącej nowelizacji art. 209 k.k. [ przestępstwo niealimentacji ] w wyniku której wprowadzono nowy typ podstawowy przestępstwa, którego popełnienie nie jest dłużej uzależnione od skutku narażenia na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych osoby uprawnionej, co w pewnym stopniu zmniejszyło zjawisko niealimentacji i wpłynęło mobilizująco na dłużników alimentacyjnych, niemniej dalej przedstawiciele ustawowi małoletnich dosyć niechętnie składają zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa, głównie w obawie przed zaognieniem konfliktu pomiędzy rodzicami i obawą zerwania więzi pomiędzy małoletnim a drugim z rodziców.

O ile o możliwości ubiegania się o świadczenie pieniężne z funduszu alimentacyjnego – po spełnieniu kryteriów formalnych, czy też ścigania dłużnika na drodze postępowania karnego słyszał zapewne każdy, to o możliwości zatrzymania prawa jazdy za niepłacenie alimentów wiedzą już tylko nieliczni. Jak to wygląda w praktyce ?

Kwestię zatrzymania prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego reguluje ustawa z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.

W przypadku bezskuteczności egzekucji osoba uprawniona może złożyć do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej wniosek o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego. Do wniosku należy dołączyć zaświadczenie organu prowadzącego postępowanie egzekucyjne o bezskuteczności egzekucji zawierające informację o stanie egzekucji, przyczynach jej bezskuteczności oraz o działaniach podejmowanych w celu wyegzekwowania zasądzonych alimentów.

Po otrzymaniu wniosku, organ właściwy dłużnika przeprowadza wywiad alimentacyjny, w celu ustalenia sytuacji rodzinnej, dochodowej i zawodowej dłużnika alimentacyjnego, a także jego stanu zdrowia oraz przyczyn niełożenia na utrzymanie osoby uprawnionej, odbiera od niego oświadczenie majątkowe oraz informuje dłużnika o przekazaniu do biura informacji gospodarczej informacji gospodarczej o zobowiązaniu lub zobowiązaniach dłużnika alimentacyjnego wynikających z tytułów.

Jeżeli dłużnik alimentacyjny nie może wywiązać się ze swoich zobowiązań z powodu braku zatrudnienia, organ właściwy dłużnika zobowiązuje go do zarejestrowania się jako bezrobotny albo jako poszukujący pracy w przypadku braku możliwości zarejestrowania się jako bezrobotny wraz ze wskazaniem nie dłuższego niż 30-dniowy terminu na wykonanie tego zobowiązania.

W przypadku gdy dłużnik alimentacyjny uniemożliwia przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego lub odmówił;

złożenia oświadczenia majątkowego,
zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotny albo poszukujący pracy w terminie wyznaczonym przez organ właściwy dłużnika,
bez uzasadnionej przyczyny, w rozumieniu przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, wykonywania prac społecznie użytecznych, prac interwencyjnych, robót publicznych, prac na zasadach robót publicznych albo udziału w szkoleniu, stażu lub przygotowaniu zawodowym dorosłych

oraz w przeciągu ostatnich 6 miesięcy nie płacił co miesiąc przynajmniej 50 % należnej kwot, organ właściwy dłużnika wszczyna postępowanie dotyczące uznania dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych.

Jeżeli decyzja o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych stanie się ostateczna, organ właściwy dłużnika składa wniosek o ściganie za przestępstwo określone w art 209 k.k. a po o uzyskaniu z centralnej ewidencji kierowców informacji, że dłużnik alimentacyjny posiada uprawnienie do kierowania pojazdami, kieruje wniosek do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego wraz z odpisem tej decyzji.

Na podstawie wniosku organu właściwego dłużnika starosta wydaje decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy.

Uchylenie decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy następuje na wniosek organu właściwego dłużnika skierowanego do starosty, gdy ustanie przyczyna zatrzymania prawa jazdy a dłużnik alimentacyjny przez okres ostatnich 6 miesięcy wywiązał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów lub nastąpi utrata statusu dłużnika alimentacyjnego.